DOES size matter? – over formaten in de kunst

In musea zie je vooral heel veel GROTE kunstwerken. Hoe groter hoe beroemder lijkt wel. Museum More had afgelopen najaar zelfs een tentoonstelling met de naam SIZE MATTERS (met grote letters natuurlijk, ook dat zie je tegenwoordig overal). Zelf doe ik regelmatig pogingen om het formaat van mijn werk te vergroten. Met wisselend succes. Is het beter / meer kunst als je een op groot formaat werkt?

Als ik er op google dan krijg ik (naast de pagina van Museum More) vooral veel kunst(achtige) verkoopsites die me vertellen hoe groot het schilderij boven mijn bank wel niet zou moeten zijn (alsof het niet zou moeten gaan over wat je mooi vindt). Een groot werk is een statement, een gespreksonderwerp en geeft een gevoel van luxe. Bij grote meubels zou je een groot schilderij moeten hangen (of meerdere kleintjes lijkt me dan).

Is het dan een verkooptruc dat kunstweken GROOT zouden moeten zijn? Het kan meespelen. Het schijnt dat er voor de prijs van kunst vaak gerekend wordt met een lengte x breedte x factor maat. De factor wordt bepaald door de bekendheid van de kunstenaar. Dus als de lengte en de breedte  groot zijn verdient de kunstenaar meer. Ik weet niet of dit helemaal op gaat, want het maakt ook nogal uit hoeveel uren je in het werk gestoken hebt. En dát hangt weer erg af van je manier van werken.

Maar hard cash is zeker niet de enige reden waarom kunstenaars groot werk maken. Een groot formaat komt monumentaal over, als je ervoor staat voel je jezelf een beetje verdrinken in het werk. ‘The power of impact’ noemen ze dat. Dat heb ik bij een miniatuurtje nog nooit gehad. Ik denk wel: wat knap gemaakt, of wat gedetailleerd maar ik voel me niet overweldigd. Deze Kiefer size formaten zijn dan ook weer zo groot dat ze niet meer boven de bank passen, maar een hele wand in een groot bankgebouw nodig hebben.

Bij textiel merk ik dat het formaat helpt om van het werk kunst met een grote K te maken. Een geborduurd jongetje met een traan is kitsch, een hele wand vol, of een enorme opgeblazen jongen wordt een statement en zegt dan weer iets over het kitsch gehalte van één zo’n jongetje. Dit soort wand vullende weefwerken of turftcreaties kun je niet zonder hulp maken. Veel komen tot stand met hulp van het Textiellab van het textielmuseum of andere assistentie.  

Zelf voel ik mij veel comfortabeler bij kleine(re) formaten. Op een A3 (en liefst nog kleiner) kan ik alles overzien en vallen de stukken van mijn compositie veel makkelijker op zijn plaats. Ik voel me zeker en in charge. Ik voel me vrij om dingen uit te proberen. Als ik een kleine tekening maak, zijn de lijnen geconcentreerd en persoonlijk.

‘Probeer eens wat groter te werken’, heb ik de afgelopen jaren vaker gehoord. Bij grotere formaten raak ik al doende de weg kwijt. Ik begin ergens maar weet niet voldoende waar ik naartoe wil en dat leidt dan altijd tot een zooitje ergens in het midden. Ik kan het niet goed voor me zien hoe het worden moet. Ik heb er ooit een challenge aan gewijd, maar dat heeft weinig geholpen. De keren dat het me lukt om een groter werk te maken doe ik dat op basis van een kleinere tekening die ik dan op groot formaat laat uitprinten.  

Soms voelt het ook alsof ik alleen maar probeer om iets groter te maken omdat ik het gevoel heb dat mensen dat van ‘een kunstenaar’ verwachten. Dat het geen kunst kan zijn als het klein is. Terwijl ik dat nooit van het werk van iemand anders zou zeggen. Waarom moet ik dan wel van mezelf? Een werk heeft een bepaald formaat: dat kan van alles zijn. Het formaat moet bij het idee passen. Verder niets.

Oké groot werk heeft een bepaalde impact. Maar dat is niet de enige impact die kunst kan hebben. Bij Sheila Hicks zag ik dat kleine weefwerken ook veel zeggingskracht kunnen hebben. Het mag dan moeilijker zijn om in een klein werk te verdrinken, maar dat is niet het enige gevoel dat kunst kan oproepen. Een werk kan op zoveel veel meer manieren interessant zijn en de kijker triggeren. Formaat is maar één aspect.

Wat vinden jullie?