Waarom ik van Degas houd

Duh, wie houdt er nu niet van het werk van Degas?
Moet ik dat nog uitleggen?

Edgar Degas (1834-1917) wordt gezien als de minst impressionistische onder de impressionisten. Hij schilderde niet graag buiten, maar liever in zijn atelier; maakte veel meer voorstudies dan zijn collega’s en was veel meer in beweging dan in licht geïnteresseerd. Geboren in een bankiersfamilie – en dus voorzien van voldoende leefgeld – kon hij zijn eigen weg gaan.

Afgelopen week heb ik aan de hand van een tutorial van Art Enthousiasts London een tekening van hem in soft pastel nagemaakt. Die tekening bevatte eigenlijk al alles wat me in zijn werk zo aanspreekt:

1. Ballerina’s achter de schermen

Degas hield erg van het theater, van muziek en dans, een uitgelezen omgeving om beweging te bestuderen. Hij begon de ballerina’s te schetsen tijdens hun optredens, maar ook tijdens het oefenen en in de kleedkamer. Hoe hij hier de achterste ballerina tekent, net op het moment dat ze haar schoen opnieuw vastmaakt, vind ik erg mooi. Het is een persoonlijk moment. De achterkant van het theater, de mens achter de glamour, dat vind ik interessant.

• Halveren die hap

Onder invloed van de fotografie en Japanse prenten – beide ‘hot’ aan het einde van de negentiende eeuw – begint Degas figuren op minder voor de hand liggende plekken van het doek te zetten en af te snijden. Hij laat gewoon rücksichtlos de helft van de voorst ballerina weg. Die durf bewonder ik. Zou ik ook vaker kunnen doen.

• Alle kleuren van de regenboog

De werken van Degas sprankelen van alle kleuren die erin verwerkt zijn. De rok van de achterste ballerina heb ik bruin, blauw, paars, wit en rood over elkaar gezet. Ook in haar armen en nek zitten veel meer kleuren verwerkt, dan ik zelf had gedaan. Sommige pastels van Degas zijn opgebouwd uit wel twintig lagen. Die verschillende lagen kleur geven het werk diepte en volume.

• Soft pastel

Degas is beroemd om zijn soft pastels. Niet alleen van ballerina’s maar ook van paarden racen en badende vrouwen. Met die techniek ben ik zelf ook veel bezig. Hij is wat dat betreft een soort god. En als je door zijn werk scrolt, dan valt op hoe vaak hij verschillende technieken door elkaar gebruikt. Soft pastel met gouache, met ei tempera, op een litho. Voor deze Degas moest ik ook ei tempera maken, daarmee is de achtergrond geschilderd. Geeft weer een heel nieuw effect. En als ik het originele schilderij opzoek bij het museum waar het nu hangt, zie ik dat hij ook gouache gebruikt heeft.